Η βουβωνοκήλη αποτελεί τη συχνότερη μορφή κήλης και συναντάται κυρίως σε άντρες. Υπολογίζεται ότι περίπου ένας στους τρεις άντρες θα εμφανίσει κάποια στιγμή της ζωής του βουβωνοκήλη. Η βουβωνοκήλη παρατηρείται στη βουβωνική χώρα, στην περιοχή δηλαδή μεταξύ κορμού και μηρού (με άλλα λόγια στην κατώτερη περιοχή του κοιλιακού τοιχώματος).
Η βουβωνοκήλη είναι δυνατό να παρατηρηθεί δεξιά, αριστερά ή αμφίπλευρα. Σε πολλές περιπτώσεις δημιουργείται βουβωνοκήλη στη μία πλευρά (η οποία διορθώνεται / χειρουργείται) και μετά από χρόνια δημιουργείται βουβωνοκήλη και στην άλλη πλευρά, καθώς εξακολουθούν να υφίστανται οι αιτιολογικοί παράγοντες της δημιουργίας κήλης (βλ. πιο κάτω).
Στη δεξιά και αριστερή βουβωνική χώρα υπάρχει φυσιολογικά ένα μικρό κενό του κοιλιακού τοιχώματος, μέσω του οποίου περνούν τα αγγεία, τα νεύρα και τα λοιπά στοιχεία που κατευθύνονται από την κοιλία προς τον όρχη. Σε περίπτωση που το κενό αυτό είναι μεγαλύτερο από το φυσιολογικό, δημιουργείται η βουβωνοκήλη. Η μεγέθυνση δηλαδή του κενού αυτού αποτελεί συνήθως το μηχανισμό δημιουργίας της βουβωνοκήλης. Μέσω αυτού του κενού προβάλλει ("προεξέχει") προς τα έξω (κάτω από το δέρμα) περιεχόμενο της κοιλιακής κοιλότητας (π.χ. έντερο, λίπος κλπ).
Όταν το περιεχόμενο της βουβωνοκήλης "κατέρχεται" ως το όσχεο, τότε η κήλη ονομάζεται οσχεοκήλη ή οσχεοβουβωνοκήλη.
Επίσης, μια βουβωνοκήλη ονομάζεται ευθεία ή λοξή, ανάλογα με την ακριβή ανατομική περιοχή (εσωτερικά ή εξωτερικά των επιγάστριων αγγείων) στην οποία εμφανίζεται. Αυτό βέβαια για τον ασθενή είναι αδιάφορο, καθώς η κλινική εικόνα, αλλά και η αντιμετώπιση είναι η ίδια. Σε πολλές περιπτώσεις, ακόμα και ο ειδικός ιατρός δεν μπορεί να είναι σίγουρος κατά την κλινική εξέταση για το αν πρόκειται για ευθεία ή λοξή βουβωνοκήλη. Τελικά κατά την επέμβαση διαπιστώνεται η ακριβής ανατομική θέση της βουβωνοκήλης.
Συμπτώματα βουβωνοκήλης
Τα συμπτώματα της βουβωνοκήλης μπορεί να είναι πόνος υπό πίεση (π.χ. κατά την άσκηση), διόγκωση στην περιοχή κλπ, ενώ υπάρχουν και ασυμπτωματικές περιπτώσεις βουβωνοκήλης. Μια αρχόμενη βουβωνοκήλη (σε αρχικό στάδιο) αποκαλύπτεται συνήθως μόνο με την κλινική εξέταση σε όρθια θέση από ειδικό χειρουργό, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ακολουθεί συμπληρωματικά δυναμική μαγνητική τομογραφία ή δυναμικό υπερηχογράφημα. Δυναμική εξέταση σημαίνει ότι ο ασθενής πιέζει (δοκιμασία Valsava) κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ώστε να γίνεται αντιληπτή η βουβωνοκήλη.
Αίτια βουβωνοκήλης
Τα αίτια δημιουργίας της βουβωνοκήλης είναι συνήθως η εκ γενετής προδιάθεση, η έντονη και συχνή άρση βάρους, η έντονη άσκηση, ο χρόνιος παρατεταμένος βήχας, η παχυσαρκία και άλλες καταστάσεις που αυξάνουν την εσωτερική κοιλιακή πίεση.
Περίσφιξη βουβωνοκήλης
Ο κίνδυνος είναι να προκληθεί κάποια στιγμή "περίσφιξη" της βουβωνοκήλης, να "σφηνώσει" δηλαδή το περιεχόμενο της κήλης (π.χ. τμήμα εντέρου) μέσα στην κήλη, κάτι που απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση και μπορεί να καταστεί ιδιαίτερα επικίνδυνο (είναι πιθανή η νέκρωση του εντέρου μέσα σε λίγες μόνο ώρες). Για να αποφευχθεί η επιπλοκή αυτή, είναι απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση / θεραπεία της βουβωνοκήλης.
Λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση βουβωνοκήλης (TEP)
Η χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της βουβωνοκήλης (πλαστική βουβωνοκήλης) πραγματοποιείται πλέον λαπαροσκοπικά (με λαπαροσκόπηση), μέσω δηλαδή τριών μικρών τομών του κοιλιακού τοιχώματος, μεγέθους 0,3 – 1 εκ. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης παρασκευάζεται η ανατομική περιοχή της βουβωνοκήλης και συγκλείεται το κενό του κοιλιακού τοιχώματος με συνθετικό πλέγμα ειδικού τύπου, φιλικό για τον οργανισμό.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η εξέλιξη της λαπαροσκοπικής επέμβασης για βουβωνοκήλη (TAPP) είναι η λαπαροσκοπική – ενδοσκοπική εξωπεριτοναϊκή επέμβαση (TEP), η οποία εφαρμόζεται από τον Dr. Κανέλλο. Η διαφορά εντοπίζεται στο γεγονός ότι κατά την ενδοσκοπική επέμβαση ο χειρουργός χειρουργεί απευθείας μέσα στο κοιλιακό τοίχωμα (μεταξύ μυών και περιτοναίου) και όχι μέσω της κοιλιακής κοιλότητας όπως συμβαίνει κατά την απλή λαπαροσκοπική επέμβαση.

Με την ενδοσκοπική εξωπεριτοναϊκή μέθοδο TEP (Total Extraperitoneal Patch Plastc) μεγιστοποιούνται τα πολλά οφέλη της απλούστερης λαπαροσκοπικής τεχνικής TAP (Transabdominal Patch Plastic). Συγκεκριμένα, κατά την ενδοσκοπική επέμβαση (η οποία πραγματοποιείται επίσης μέσω τριών μικρών τομών του κοιλιακού τοιχώματος, μεγέθους 0,3 – 1 εκ. όπως και η απλή λαπαροσκοπική επέμβαση) αφήνεται ανέπαφη η κοιλιακή κοιλότητα, κάτι που καθιστά τη μέθοδο ακόμα πιο ανώδυνη και αναίμακτη και εκμηδενίζει τις πιθανότητες δημιουργίας ενδοκοιλιακών συμφύσεων μετεγχειρητικά. Η TEP είναι ότι πιο σύγχρονο υπάρχει αυτή τη στιγμή διεθνώς σε ότι αφορά την αντιμετώπιση της βουβωνοκήλης.
Τέλος, προτιμάται η χρήση πλέγματος με κολλητικές ιδιότητες, κάτι που δεν απαιτεί την καθήλωση του πλέγματος με ειδικά στηρικτικά σπιράλ, οπότε ο μετεγχειρητικός πόνος σχεδόν εκμηδενίζεται. Επιλέγεται επίσης πλέγμα ελαφρύ και από υλικό που να προκαλεί τις ελάχιστες δυνατές αντιδράσεις εντός του οργανισμού. Επίσης, σήμερα υπάρχουν πλέγματα τεχνολογίας 3D, που εφαρμόζουν δηλαδή ακριβώς στην ανατομία της βουβωνικής περιοχής.
Τελευταία εφαρμόζεται και η e-TEP (extended view TEP), μια παραλλαγή της τεχνικής TEP υπό την έννοια ότι πραγματοποιείται είσοδος των λαπαροσκοπικών εργαλείων από άλλα σημεία του κοιλιακού τοιχώματος σε σχέση με τα συνηθισμένα. Η e-TEP πραγματοποιείται σε περιπτώσεις που λόγω μιας προηγηθείσας επέμβασης, δεν είναι δυνατό από τεχνικής πλευράς να χρησιμοποιηθούν οι συνηθισμένες δίοδοι. Με τον τρόπο αυτό καταφέρνει ο χειρουργός να εφαρμόσει την ιδανική μέθοδο TEP και σε "δύσκολες" περιπτώσεις.
Ο Dr. Δ. Κανέλλος ειδικεύτηκε επί σειρά ετών στο Κέντρο Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής και Χειρουργικής Κήλης του Vivantes Klinikum Spandau στο Βερολίνο, το οποίο ήταν ίσως το πιο γνωστό πιστοποιημένο κέντρο λαπαροσκοπικής χειρουργικής κήλης στη Γερμανία. Ο διευθυντής του κέντρου (Professor F. Köckerling), ένας από τους πρωτεργάτες διεθνώς της λαπαροσκοπικής επέμβασης TEP, έχει δημοσιεύσει πολυετή μελέτη με το μεγαλύτερο αριθμό περιστατικών TEP – βουβωνοκήλης διεθνώς.
Να σημειωθεί ότι η λαπαροσκοπική / ενδοσκοπική επέμβαση βουβωνοκήλης πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία. Άλλα είδη αναισθησίας (τοπική ή επισκληρίδια αναισθησία) μπορούν να συνδυαστούν μόνο με ανοιχτό χειρουργείο και δεν εγγυώνται πως ο ασθενής δε θα αισθάνεται πόνο κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Επομένως, η γενική αναισθησία εξασφαλίζει στον ασθενή πιο άνετες, σύγχρονες και ασφαλείς συνθήκες. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η ανατομία της βουβωνικής περιοχής παρουσιάζει πολλά αγγεία και νεύρα. Για το λόγο αυτό η λαπαροσκοπική επέμβαση βουβωνοκήλης απαιτεί μεγαλύτερη εμπειρία από το χειρουργό σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη μορφή κήλης. Το εξιτήριο λαμβάνει χώρα συνήθως 1 μέρα μετά την εγχείρηση βουβωνοκήλης.
Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής / ενδοσκοπικής αποκατάστασης (επέμβασης) βουβωνοκήλης σε σχέση με την "ανοιχτή" επέμβαση είναι:
- Λιγότερος πόνος μετά το χειρουργείο βουβωνοκήλης (ανώδυνη επέμβαση)
- Εμφανώς ταχύτερη ανάρρωση, ταχύτερη έξοδος από την κλινική, καθώς και ταχύτερη επάνοδος στις συνήθεις δραστηριότητες/εργασία. Ειδικότερα η άρση βάρους ή ο αθλητισμός επιτρέπονται λίγες μέρες (7-10 ημέρες) μετά τη λαπαροσκοπική / ενδοσκοπική επέμβαση βουβωνοκήλης. Σε περίπτωση "ανοιχτής" επέμβασης το διάστημα αυτό θα ήταν 4 – 6 εβδομάδες.
- Μικρότερη πιθανότητα επιπλοκών στο άμεσο (π.χ. μικρότερη πιθανότητα αιμορραγίας ή μετεγχειρητικής λοίμωξης), αλλά και στο απώτερο μετεγχειρητικό διάστημα. Ως σημαντικό παράδειγμα αξίζει να αναφερθεί το εξής: Μετά από μια ανοιχτή επέμβαση βουβωνοκήλης υπάρχει μια πιθανότητα τουλάχιστον 3% να υφίστανται χρόνιοι νευρογενείς πόνοι στην περιοχή, διότι κάποια νεύρα μπορεί να "ενοχληθούν" από την επέμβαση ή από το ξένο σώμα που τοποθετείται στη βουβωνική περιοχή. Αντιθέτως, μετά από αποκατάσταση της βουβωνοκήλης μέσω λαπαροσκόπησης η πιθανότητα πρόκλησης χρόνιου νευρογενούς πόνου είναι μόνο περίπου 0,5 %, διότι η επέμβαση διενεργείται σε άλλη ανατομική περιοχή (με λιγότερα νεύρα), ενώ γίνονται και πιο ήπιοι χειρισμοί.
- Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα (και ακόμα καλύτερο αν ο χειρούργος πραγματοποιήσει στο τέλος της επέμβασης πλαστική αποκατάσταση των μικρών τραυμάτων με ενδοδερμική ραφή)
- Καλύτερα αποτελέσματα μακροπρόθεσμα: χαμηλότερα ποσοστά υποτροπής της βουβωνοκήλης, διότι το πλέγμα τοποθετείται εσωτερικά του κοιλιακού τοιχώματος. Το πλέγμα επιδεικνύει μεγαλύτερη αντοχή όταν τοποθετείται εσωτερικά σε σχέση με την περίπτωση που τοποθετείται εξωτερικά του κοιλιακού τοιχώματος, όπως συμβαίνει κατά την ανοιχτή μέθοδο. Συνεπώς, το ποσοστό επανεμφάνισης βουβωνοκήλης μετά από λαπαροσκοπική / ενδοσκοπική αποκατάσταση από έμπειρο χειρουργό είναι μικρότερο του 1%. Το αντίστοιχο ποσοστό για την ανοιχτή τεχνική είναι στην καλύτερη περίπτωση 3%.
- Μέσω των ίδιων 3 οπών είναι δυνατή η αποκατάσταση βουβωνοκήλης αμφοτερόπλευρα (δεξία και αριστερά), χωρίς να απαιτείται επιπλέον "τραύμα" (ούτε επιπλέον 3 πληγές), όπως θα συνέβαινε κατά την ανοιχτή εγχείρηση βουβωνοκήλης.
Συνεπώς, η λαπαροσκοπική / ενδοσκοπική μέθοδος για την επιδιόρθωση της βουβωνοκήλης έχει μόνο πλεονεκτήματα σε σχέση με την ανοιχτή επέμβαση. Στις ανοιχτές επεμβάσεις συγκαταλέγονται παλαιότερες (π.χ. Shouldice, Bassini, Lichtenstein), αλλά και νεότερες τεχνικές (π.χ. onstep κλπ). Όλες όμως έχουν τα μειονεκτήματα των ανοιχτών επεμβάσεων.
Ρομποτική επέμβαση βουβωνοκήλης
Η βουβωνοκήλη μπορεί να χειρουργηθεί εναλλακτικά ρομποτικά. Τα αποτελέσματα είναι ουσιαστικά ίδια σε σχέση με τη λαπαροσκοπική τεχνική. Η ρομποτική αποκατάσταση βουβωνοκήλης πραγματοποιείται επίσης μέσω μικρών οπών (όπως και λαπαροσκοπικά). Η διαφορά είναι ότι ο χειρουργός λαπαροσκοπικά χειρίζεται ο ίδιος τα εργαλεία, ενώ ρομποτικά ο χειρουργός χειρίζεται τους μοχλούς του ρομπότ και το ρομπότ (Da Vinci Xi ®) μεταφέρει τις κινήσεις στα εργαλεία.
Ο Dr Δημήτρης Κανέλλος είναι εκπαιδευμένος στη Ρομποτική Χειρουργική από τη Γερμανική Χειρουργική Εταιρεία DGAV.
Συχνές ερωτήσεις για τη βουβωνοκήλη
Ερ.: Θα αισθάνομαι το πλέγμα μετά την επέμβαση?
Απ.: Τα σύγχρονα προαναφερθέντα πλέγματα ενσωματώνονται στο κοιλιακό τοίχωμα (γίνονται σαν "τοστ" θα μπορούσε να ειπωθεί απλοϊκά) και επειδή είναι ιδιαίτερα λεπτά, ελαφριά (και παρόλα αυτά ανθεκτικά) και βιοσυμβατά, δε γίνονται αισθητά από τον ασθενή στο μέλλον.
Ερ.: Πόσο κοστίζει η αντιμετώπιση της βουβωνοκήλης λαπαροσκοπικά?
Απ.: Το συνολικό κόστος της λαπαροσκοπικής επέμβασης βουβωνοκήλης προκύπτει από το άθροισμα της τιμής της κλινικής (εδώ υπάρχει και συμμετοχή του ΕΟΠΥΥ), το κόστος του αναισθησιολόγου, του χειρουργού και του βοηθού του. Σαφώς όμως το κόστος είναι εξατομικευμένο, καθώς κάθε περίπτωση δεν είναι ίδια.
Ερ.: Ο πόνος στη βουβωνική περιοχή οφείλεται πάντα σε βουβωνοκήλη?
Απ.: Όχι. Πιθανές διαγνώσεις είναι η βουβωνοκήλη, κάποια μυική θλάση (π.χ. σύνδρομο κοιλιακών-προσαγωγών), νευρολογικές παθήσεις κλπ. Συνεπώς απαιτείται εξέταση από τον ειδικό χειρουργό, ώστε να τεθεί με ασφάλεια η διάγνωση.
Ερ.: Βλέπω το φούσκωμα από τη βουβωνοκήλη, αλλά δεν έχω πόνο. Πειράζει να μη χειρουργηθώ?
Απ.: Κάθε βουβωνοκήλη θα πρέπει να χειρουργείται λόγω του κινδύνου περίσφιξης, ανεξάρτητα από το αν προκαλείται πόνος ή όχι στον ασθενή. Είναι δηλαδή καλύτερα να γίνει η επέμβαση προγραμματισμένα και προληπτικά, παρά υπό επείγουσες και δυσχερείς συνθήκες που ίσως επιβάλλουν και μεγαλύτερη επέμβαση (π.χ. αφαίρεση τμήματος νεκρωμένου εντέρου κλπ).
Ερ.: Πόσο θα μείνω στην κλινική για τη λαπαροσκοπική επέμβαση της βουβωνοκήλης?
Απ.: Ο ασθενής νοσηλεύεται 24 ώρες. Η συνηθισμένη διαδικασία έχει ως εξής: Το πρωί πραγματοποιείται η εισαγωγή για τις απαραίτητες εξετάσεις, ακολουθεί το χειρουργείο και το επόμενο πρωί πραγματοποιείται το εξιτήριο.
Ερ.: Τι είδος αναισθησίας χρειάζεται?
Απ.: Η λαπαροσκοπική επιδιόρθωση βουβωνοκήλης απαιτεί σύντομη γενική αναισθησία.
Ερ.: Θα έχω πόνο μετά την επέμβαση? Και τι θα επιτρέπεται να κάνω?
Απ.: Ο πόνος μετά από τη λαπαροσκοπική επέμβαση TEP είναι ελάχιστος. Πέρνοντας ουσιαστικά ένα ελαφρύ παυσίπονο (π.χ. παρακεταμόλη), μπορεί ο ασθενής να κάνει όλες τις φυσιολογικές και συνηθισμένες δραστηριότητες (π.χ. να περπατήσει, να πάει στην εργασία του εφόσον αυτή είναι ήπια απο σωματικής πλευράς κλπ). Για 10 μέρες όμως απαγορεύονται πολύ έντονες δραστηριότητες (π.χ. αθλητισμός, άρση βάρους κλπ). Μετά το 10ήμερο επιτρέπονται όλες οι δραστηριότητες.
Ερ.: Πως καταλαβαίνει κανείς την περίσφιξη?
Απ.: Ο ασθενής με περίσφιξη βουβωνοκήλης παρουσιάζει πολύ έντονο ξαφνικό πόνο στη βουβωνική χώρα, ενώ το περιεχόμενο της κήλης δεν μπορεί να συμπιεστεί προς το εσωτερικό της κοιλιάς. Ο χειρουργός βουβωνοκήλης θα εξετάσει τον ασθενή και σε περίπτωση επιβεβαίωσης της περίσφιξης ακολουθεί επείγουσα επέμβαση.
Ερ.: Τι να προσέχω μέχρι το χειρουργείο?
Απ.: Μέχρι να πραγματοποιηθεί η λαπαροσκοπική επέμβαση βουβωνοκήλης, συστήνεται να αποφεύγει ο ασθενής την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, δηλαδή να αποφεύγει άρση μεγάλων βαρών, έντονο βήχα, έντονη πίεση κατά τις κενώσεις, έντονη γυμναστική κλπ, με στόχο τη μείωση κατά το δυνατό της περίπτωσης περίσφιξης.
Δείτε επίσης τη γενικότερη σελίδα: Χειρουργική Κήλης