Ο κνησμός / φαγούρα του πρωκτού είναι ένα μη ειδικό σύμπτωμα. Αυτό σημαίνει πως οτιδήποτε στην περιοχή του πρωκτού μπορεί να προκαλέσει φαγούρα. Ο κνησμός του πρωκτού καταλήγει πολλές φορές να είναι χρόνιος και βασανιστικός.
Κατά την εξέταση από τον πρωκτολόγο χειρουργό θα πρέπει, μετά από λήψη λεπτομερούς ιστορικού για τη διάρκεια και τη χρονική εντόπιση της φαγούρας κατά τη διάρκεια της ημέρας, να εξακριβωθεί αν ο κνησμός εντοπίζεται εντός του πρωκτικού σωλήνα ή γύρω από τον πρωκτό. Κατά την κλινική εξέταση διαπιστώνονται συχνά υπερτροφικές δερματικές πτυχές γύρω από τον πρωκτό, η οποία οφείλεται στην αλλοίωση και τη χρόνια φλεγμονή του δέρματος από το ξύσιμο.
Ανατομικές ανωμαλίες του πρωκτού, π.χ. αιμορροϊδες, ραγάδα πρωκτού, δερματικές πτυχές, περιεδρικά συρίγγια κλπ. είναι δυνατό να προκαλέσουν κνησμό.
Άλλες αιτίες της φαγούρας μπορεί να είναι το έκζεμα, αφροδίσια νοσήματα, η μυκητίαση, τα παράσιτα των κοπράνων, χρόνιες φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (π.χ. νόσος Crohn), το κάπνισμα, διάφορες "πικάντικες" τροφές, κάποια είδη σαπουνιού κλπ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις το σύμπτωμα του κνησμού μπορεί να είναι ψυχοσωματικό (από stress), ενώ σε άλλες πάλι περιπτώσεις μπορεί να μην ανευρεθεί η αιτία της φαγούρας.
Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να χρειαστεί εξέταση και από ιατρούς άλλων ειδικοτήτων ή και κολονοσκόπηση, εξέταση κοπράνων κλπ.
Η θεραπεία που ακολουθείται σχετίζεται με την αιτία του κνησμού. Σίγουρα θα πρέπει να αποφεύγεται το σκούπισμα και το ξύσιμο, ενώ βοηθάει σε ορισμένες περιπτώσεις και η χρήση (για σύντομο χρονικό διάστημα) αλοιφής κορτιζόνης.