Τα κονδυλώματα πρωκτού είναι καλοήθη, συνήθως μικρά μορφώματα / επάρματα στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό (περιπρωκτική περιοχή) ή και εντός του πρωκτικού σωλήνα. Τα κονδυλώματα γενικά είναι δυνατό να βρίσκονται (συνήθως) στην περιοχή του πρωκτού, των γυναικείων γεννητικών οργάνων (κόλπου, αιδοίου) και των αντρικών γεννητικών οργάνων (πέους, οσχέου). Σπανιότερα παρατηρούνται και στη στοματική κοιλότητα, στη γλώσσα, στο φάρυγγα κλπ. . Να σημειωθεί ότι η πάθηση των κονδυλωμάτων γίνεται ολοένα και συχνότερη, οπότε η χειρουργική κονδυλωμάτων πρωκτού καλύπτει ένα μεγάλο τμήμα της πρωκτολογίας.
Αιτία κονδυλωμάτων
Τα κονδυλώματα οφείλονται στον ιό HPV (Human Papilloma Virus), ο οποίος μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή σε άντρες και γυναίκες, στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Συνεπώς και η λοίμωξη του πρωκτού από τον ιό HPV πραγματοποιείται συνήθως μέσω πρωκτικής σεξουαλικής επαφής, σπανιότερα όμως μπορεί ο ιός να μεταδοθεί στην περιοχή του πρωκτού και με υγρά ή κατά την καθαριότητα (μεταφέρεται έτσι ο ιός από τα υπόλοιπα γεννητικά όργανα προς τα πίσω), ή ακόμα και από όχι καθαρά χέρια. Προϋπόθεση βέβαια για τη μόλυνση από τον ιό HPV αποτελεί η πτώση του αμυντικού συστήματος του οργανισμού. Βέβαια, από τη στιγμή της προσβολής από τον ιό μπορεί να περάσει και διάστημα πολλών μηνών μέχρι να εμφανιστούν τα κονδυλώματα. Υπολογίζεται ότι ένα 30-40% του ενεργά σεξουαλικά πληθυσμού φέρει τον ιό HPV.
Συμπτώματα κονδυλωμάτων πρωκτού
Τα κονδυλώματα είναι δυνατό να προκαλέσουν κνησμό στην περιοχή και άλλα συμπτώματα ή να είναι ασυμπτωματικά.
Συνέπειες κονδυλωμάτων πρωκτού
Ο ιός HPV εμφανίζει πολλά στελέχη. Ορισμένα στελέχη του ιού HPV μπορούν να προκαλέσουν μακροπρόθεσμα καρκίνο της προσβεβλημένης περιοχής (καρκίνος πρωκτού). Τα στελέχη αυτά δεν είναι απαραίτητα τα ίδια με τα στελέχη του ιού που προκαλούν τα κονδυλώματα, η ύπαρξη όμως του ιού στην περιοχή καθιστά απαραίτητη τη θεραπεία των κονδυλωμάτων.
Διάγνωση κονδυλωμάτων πρωκτού
Να σημειωθεί ότι σε περίπτωση που παρατηρούνται κονδυλώματα γύρω από τον πρωκτό, θα πρέπει να ελέγχεται υποχρεωτικά με ειδική εξέταση και η περιοχή μέσα στον πρωκτικό σωλήνα για ύπαρξη κονδυλωμάτων. Η εξέταση αυτή είναι η πρωκτοσκόπηση / ορθοσκόπηση, η οποία θα πρέπει να εκτελείται από τον πρωκτολόγο χειρουργό, συχνά υπό σύντομη γενική αναισθησία. Η παράβλεψη έστω και ενός μικρού κονδυλώματος, καθιστά την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων ανεπαρκή. Πολύ σημαντικό είναι επίσης να ελέγχονται και οι δύο σύντροφοι για ύπαρξη κονδυλωμάτων.
Θεραπεία κονδυλωμάτων πρωκτού με laser ή ηλεκτροδιαθερμία
Η θεραπεία των κονδυλωμάτων του πρωκτού συνίσταται στην αφαίρεση των κονδυλωμάτων με ειδικό εργαλείο (loop-ηλεκτροδιαθερμία ή laser CO2 / λέιζερ) και καυτηρίαση της περιοχής, ώστε να ελαττωθεί ο κίνδυνος υποτροπής. Η αφαίρεση των κονδυλωμάτων με άλλα εργαλεία / μεθόδους (π.χ. αφαίρεση κονδυλωμάτων με νυστέρι, κρυοπηξία κλπ) αυξάνει τον κίνδυνο επανεμφάνισης των κονδυλωμάτων. Η αφαίρεση θα πρέπει επίσης να πραγματοποιείται σε μικρή απόσταση ασφαλείας.
Καλό είναι τα κονδυλώματα μετά την αφαίρεσή τους να αποστέλλονται και για βιοψία (παθολογοανατομική εξέταση) για επιβεβαίωση της διάγνωσης, ενώ συγχρόνως, ανάλογα με την περίπτωση, είναι δυνατή και ειδική εξέταση (τυποποίηση) ώστε να διαπιστωθεί ποια στελέχη του ιού υφίστανται (τα υψηλότερου ή χαμηλότερου κινδύνου).
Τα στελέχη υψηλού κινδύνου (high risk) του ιού HPV είναι: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59.
Τα στελέχη χαμηλού κινδύνου (low risk) του ιού HPV είναι: 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 55, 57, 61, 62, 72, 81,
83, 84, 90, 91.
Ορισμένοι ακόμα υπότυποι του ιού HPV, πιθανώς υψηλού κινδύνου (probably high risk), είναι: 26, 34, 53, 66, 67, 68a, 68b, 69, 70, 73, 82, 82.
Υποστηρικτικά στη θεραπεία των κονδυλωμάτων και στην προσπάθεια ελάττωσης του κινδύνου υποτροπής δρα επίσης η ενίσχυση του αμυντικού συστήματος του οργανισμού μέσω αποφυγής άγχους, διατροφής πλούσιας σε βιταμίνες, αποφυγής καπνίσματος κλπ. Θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται οι μέθοδοι αποτρίχωσης (π.χ. ξύρισμα) που αφήνουν ανοιχτούς πόρους στο δέρμα, από όπου θα μπορούσε να εισέλθει ευκολότερα ο ιός HPV.
Πρόληψη κονδυλωμάτων πρωκτού
Η πρόληψη εμφάνισης κονδυλωμάτων πρωκτού έγκειται στην πρόληψη από τη λοίμωξη με τον ιό HPV. Συνεπώς, προτείνονται τα εξής:
- όχι εναλλαγή συντρόφων, καθώς με τις εναλλαγές αυξάνεται η πιθανότητα λοίμωξης από τον ιό HPV (όπως αναφέρθηκε, το 30-40% του νεανικού πληθυσμού είναι φορέας του ιού)
- χρήση σαπουνιού για το πλύσιμο των χεριών (έχει βρεθεί ότι το σαπούνι καταφέρνει σε πολλές περιπτώσεις να "σκοτώσει" ή να απομακρύνει τον ιό)
- η χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή προφυλάσσει μόνο εν μέρει, αφού η λοίμωξη από τον ιό HPV πραγματοποιείται κυριολεκτικά με την επαφή και όχι με τα υγρά αυτά καθεαυτά ή με το αίμα (σε αντίθεση με άλλους σεξουαλικά μεταδιδόμενους ιούς). Ακόμα και με τη χρήση προφυλακτικού παραμένουν ακάλυπτα μέρη στο σώμα τόσο της γυναίκας όσο και του άντρα
- οι ασθενείς στους οποίους αφαιρέθηκαν ήδη κονδυλώματα πρωκτού, θα πρέπει να ελέγχονται και στο μέλλον μέσω πρωκτοσκόπησης / ορθοσκόπησης για τυχόν υποτροπή (επανεμφάνιση) κονδυλωμάτων, καθώς ο ιός συνεχίζει να υφίσταται. Βέβαια, με την πάροδο των ετών δημιουργούνται και από τον οργανισμό αντισώματα έναντι του ιού HPV.
- Εξετάσεις ανίχνευσης του ιού HPV και τυχόν αλλοιώσεων που αυτός προκαλεί (τεστ – παπ πρωκτού, πρωκτοσκόπηση / ορθοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας, χρωμοενδοσκόπηση και βιοψία) δεν αποτελούν πρόληψη για τα κονδυλώματα, αλλά πρόληψη για την εμφάνιση προκαρκινικών αλλοιώσεων του πρωκτικού σωλήνα και αναλύονται στο κεφάλαιο του καρκίνου του πρωκτού.
Ερωτήσεις προς το χειρουργό κονδυλωμάτων πρωκτού
Ερ.: Μετά την αφαίρεση των κονδυλωμάτων πρωκτού, θα έχω κάποιους περιορισμούς στις καθημερινές μου δραστηριότητες?
Απ.: Ο περιορισμός στις συνήθεις δραστηριότητες εξαρτάται από το μέγεθος και των αριθμό των πληγών, κάτι που σχετίζεται με το μέγεθος και τον αριθμό των κονδυλωμάτων.
Ερ.: Πως θα περιποιούμαι την περιοχή μετεγχειρητικά?
Απ.: Μετά την επέμβαση δε θα επιτρέπεται το σκούπισμα, αλλά μόνο το πλύσιμο της περιοχής με νερό και σαπούνι. Επίσης, θα τοποθετούνται 1-2 γάζες τοπικά.
Ερ.: Θα πονώ μετά το χειρουργείο κονδυλωμάτων πρωκτού?
Απ.: Ο πόνος μετά την αφαίρεση / καυτηριάση των κονδυλωμάτων πρωκτού με laser ή ηλεκτροδιαθερμία είναι σχετικά ήπιος, εξαρτάται βέβαια και από τον αριθμό των πληγών. Η καυτηρίαση των τραυμάτων σε συνδυασμό με παυσίπονα, μαλακτικά φάρμακα για τα κόπρανα και διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και υγρά κάνουν τον πόνο ανεκτό.
Ερ.: Πως θα μειώσω τις πιθανότητες επανεμφάνισης κονδυλωμάτων πρωκτού?
Απ.: Ο ασθενής θα πρέπει να δώσει βαρύτητα στη βελτίωση του αμυντικού του συστήματος (π.χ. διακοπή καπνίσματος, αποφυγή άγχους / στενοχώριας, καλή διατροφή πλούσια σε φρούτα και βιταμίνες).
Ερ.: Πως θα ελέγχομαι μετά τη θεραπεία με laser?
Απ.: Μετά την επέμβαση και την επούλωση των επιφανειακών τραυμάτων, θα πρέπει ο ασθενής να επισκέπτεται τον ιατρό κάθε 3 μήνες συνήθως, ώστε σε περίπτωση υποτροπής κονδυλωμάτων να υπάρξει έγκαιρη διάγνωση πριν αυτά αυξηθούν σε αριθμό.
Δείτε επίσης:
